بررسی تاثیر عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی بر صادرات محصولات صنایع غذایی ایران

جهان پس از پایان جنگ سرد با تحولات مهمی روبرو بوده است که یکی از مهمترین آنها، تغییرات حاصل در تجارت بین المللی است. بخش اعظم این تغییرات حاصل تقویت موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت (گات) است که در سال 1947 بین 24 کشور منعقد شد. اما در سال 1994 و در پایان مذاکرات دور اروگوئه، سازمان تجارت جهانی تشکیل و گات بعنوان یکی از موافقتنامه های این سازمان تعیین شد. در حال حاضر 134 کشور عضو این سازمان می باشند که تقریبا 80 درصد تجارت بین المللی را در اختیار دارند. تجارت در اقتصاد پیچیده جهان امروز، تجارتی در شرایط مساوی و در عرصه رقابت کامل نیست و سازمان تجارت جهانی با اصول متعددش بر پیکره اقتصاد جهانی تاثیر بسزایی دارد. انتظار می رود بعد از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی، فعالیت های این سازمان تاثیر بسزایی بر روی صنایع غذایی ایران داشته باشد. صنایع غذایی ایران از جمله صنایعی است که در بخش کالاهای غیرنفتی پتانسیل بالقوه ای برای کسب ارز خارجی دارد. از طرفی با توجه به اینکه صنعت برای افراد زیادی اشتغال ایجاد کرده است می تواند عامل مهمی در تقلیل نرخ بیکاری برای جامعه باشد. همچنین تغییر در سیاستهای تجاری که در نتیجه عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی حاصل خواهد شد می تواند گشایشهایی را برای این صنعت به همراه داشته باشد و سبب گردد تا ایران در این صنعت مزیت نسبی و توان رقابتی خود را در تجارت محصولات این صنایع افزایش دهد. در این تحقیق سعی شده است پس از معرفی سازمان تجارت جهانی و صنایع غذایی ایران به این سوال اساسی پاسخ داده شود که: آیا پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی بر صادرات محصولات صنایع غذایی ایران تاثیر مثبت دارد یا خیر؟ برای دستیابی به پاسخ سوال مذکور سه عامل تعدیل موانع غیرتعرفه ای، بهبود وضعیت ماشین آلات مورد استفاده در صنایع غذایی ایران و سیاست های تشویق صادرات دولت در نظر گرفته شد و تاثیر سه عامل مذکور بعد از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی بر صادرات محصولات صنایع غذایی ایران از طریق تهیه پرسشنامه و آزمونی تی - استودنت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به این مسئله پرداخته شد که آیان بین تاثیر عوامل سه گانه مذکور بر صادرات محصولات صنایع غذایی ایران در وضعیت بعد از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی (وضعیت مطلوب) و وضعیت قبل از پیوستن ایران به سازمان تجارتی جهانی (وضعیت موجود) اختلاف معناداری وجود دارید یا خیر؟ که این امر از طریق آزمون تفاضل میانگین ها تست شد و معلوم شده است که تفاضل میانگین ها به صورت تصادفی نبوده بلکه معنادار است. بعبارت دیگر تاثیر عوامل سه گانه مذکور بر بهبود صادرات محصولات صنایع غذایی ایران در وضعیت بعد از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی در مقایسه با وضعیت قبل از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی بیشتر است.